Mentale impact van door gaswinning veroorzaakte aardbevingen in Nederland
Inwoners van Noord-Nederland hebben al jarenlang te maken met lichte aardbevingen als gevolg van gaswinning. Hoewel de meeste bevingen nauwelijks schade veroorzaken, zorgen ze wél voor een constante onderhuidse onrust. Anders dan bij grote natuurrampen blijft de mentale impact van deze kleine, terugkerende schokken vaak onderbelicht. Nieuw onderzoek, uitgevoerd met gegevens van bijna 149.000 Lifelines-deelnemers, laat zien dat deze ogenschijnlijk milde bevingen flinke sporen kunnen nalaten in de geestelijke gezondheid.
Wat doen aardbevingen met je hoofd?
De onderzoekers koppelden exacte metingen van bodemtrillingen aan gegevens over mentale gezondheid, zoals angstgevoelens, stress, depressieve klachten en hoe mensen hun eigen gezondheid beoordelen. Wat bleek: naarmate mensen vaker aan voelbare bevingen werden blootgesteld, namen vooral angstklachten toe. Elke beving met een bepaalde kracht (meer dan 0,5 cm/s) vergrootte dat risico. En het gaat niet om een eenmalig effect — juist de herhaling maakt het zwaar. De mentale belasting stapelt zich op en laat zich niet zomaar van zich afschudden.
Niet iedereen draagt dezelfde last
Wat extra opvalt, is dat vooral mensen met een lagere sociaaleconomische status zwaarder getroffen worden. Zij ervaren meer stress rondom wonen en financiële zekerheid, waardoor de mentale impact van bevingen extra groot is. Onzekerheid over schade aan het huis, waardeverlies of vergoedingen maakt mensen kwetsbaarder. Deze groepen krijgen dus niet alleen fysiek, maar ook psychisch de hardste klappen. De bevindingen zijn bovendien stevig onderbouwd: ook bij andere manieren van analyseren bleven de uitkomsten overeind.
Tijd voor mentale nazorg
De conclusies zijn duidelijk én urgent. Aanhoudende stress, angstklachten en een verslechterd gevoel over de eigen gezondheid zorgen ervoor dat mensen minder lang in goede gezondheid leven. Gezondheidsverschillen tussen groepen worden hierdoor groter. Als we serieus werk willen maken van herstel in het aardbevingsgebied, dan moet mentale gezondheid daarin een volwaardige rol krijgen. Niet alleen schade aan huizen, maar ook schade aan mensen verdient erkenning — en actie.