Nieuwe inzichten in risicofactoren voor hart- en vaatziekten in Nederland
Hart- en vaatziekten zijn nog altijd een van de belangrijkste oorzaken van sterfte en verminderde levenskwaliteit in Nederland. Preventie is daarom essentieel – en begint bij een goed begrip van de risicofactoren in de bevolking. De Hartstichting heeft, in samenwerking met het UMC Utrecht, onderzoek gedaan met behulp van Lifelines data om te laten zien welke clusters en combinaties van hart- en vaatziekten met bekende risicofactoren – zoals hoge bloeddruk, overgewicht, verhoogd cholesterol en roken – voorkomen. Deze inzichten zijn van groot belang voor het vormgeven van effectief, doelgroepgericht gezondheidsbeleid.
Wat zijn de belangrijkste bevindingen?
Op basis van gegevens van ruim 150.000 inwoners van Noord-Nederland toont de studie onder andere het volgende:
- Hoge bloeddruk komt steeds vaker voor met toenemende leeftijd. Bij mannen zien we dit al op jonge leeftijd; bij vrouwen neemt het risico sterk toe na de overgang.
- Overgewicht en obesitas zijn wijdverspreid in alle leeftijdsgroepen, met buikomvang als belangrijke indicator voor verhoogd cardiovasculair risico – vooral bij vrouwen boven de 50 jaar.
- Roken is nog steeds relatief gebruikelijk onder jongvolwassenen, hoewel het aantal rokers afneemt bij oudere leeftijden.
- Verhoogd cholesterol wordt vaak pas laat ontdekt en komt significant vaker voor bij vrouwen, wat wijst op het belang van vroegtijdige screening en bewustwording.
Waarom is dit relevant voor beleid?
De resultaten van dit onderzoek onderstrepen de noodzaak van:
- Vroegtijdige preventie en leefstijlinterventies, met aandacht voor leeftijds- en geslachtspecifieke verschillen;
- Gerichte gezondheidscommunicatie en screeningprogramma’s, bijvoorbeeld bij huisartsen of via publieke campagnes;
- Lokale en landelijke samenwerking, waarin populatiegegevens zoals uit Lifelines benut worden voor regionaal maatwerk in preventiebeleid.
Lifelines: waardevolle data voor volksgezondheid
Lifelines is een grootschalige, langlopende cohortstudie met meer dan 167.000 deelnemers in Noord-Nederland. De gegevens bieden unieke kansen voor evidence-based beleid en preventie, doordat ze gezondheid en leefstijl volgen over een langere periode en representatief zijn voor een brede doorsnede van de bevolking.