Lifelines heeft financiering voor derde onderzoeksronde

Geplaatst op 05-07-2018

Vandaag is bekend geworden dat er financiering beschikbaar is voor de derde onderzoeksronde van Lifelines. “Daar zijn we natuurlijk ontzettend blij mee”, aldus Saakje Mulder, directeur-bestuurder van Lifelines. “We kunnen onze deelnemers nu langer in de tijd volgen, waardoor we meer te weten komen over waarom de één gezond oud wordt en de ander te maken krijgt met bijvoorbeeld chronische ziektes. We vinden het fantastisch dat de financiers het belang van Lifelines voor de wetenschap én onze maatschappij met deze financiering onderstrepen. We verwachten dat we in 2019 kunnen starten met een derde onderzoeksronde.”

Belang deelnemers
Zonder deelnemers natuurlijk geen Lifelines en zij staan dan ook aan de basis van het onderzoek dat met Lifelines-gegevens uitgevoerd kan worden. De deelnemers hebben in de eerste twee onderzoeksrondes al gezorgd voor bijvoorbeeld zes miljoen buisjes bloed die opgeslagen zijn in de megavriezer en hebben bijna een miljoen vragenlijsten ingevuld. Dit kunnen er dus nu weer veel meer worden.

Belang onderzoekers
Voor onderzoekers is het kunnen uitvoeren van een nieuwe onderzoeksronde ook een opsteker: zo kan nog meer en nog gevarieerder onderzoek met Lifelines-gegevens uitgevoerd worden. Niet alleen Nederlandse onderzoekers, maar ook onderzoekers wereldwijd (onder andere uit Engeland, Duitsland en Amerika) maken gebruik van Lifelines-gegevens.

Resultaten op basis van Lifelines-gegevens
Op basis van onze gegevens zijn er meer dan 450 onderzoeksaanvragen uit de hele wereld goedgekeurd en zijn er al bijna 250 wetenschappelijke publicaties tot stand gekomen. Zo weten we bijvoorbeeld dankzij Lifelines dat mensen die longpufjes gebruiken een grotere kans hebben op zwaar overgewicht (obesitas), dat maagzuurremmers een negatief effect hebben op de darmgezondheid en daarmee op de totale gezondheid, dat meervoudige aardbevingsschade aan woningen en gebouwen leidt tot stress-gerelateerde gezondheidseffecten én dat veel deelnemers met een verhoogd risico op hart- en vaatziekten geen preventieve medicijnen slikken.

Derde onderzoeksronde
Dat Lifelines verder zou gaan met het beschikbaar stellen van gegevens voor wetenschappelijk onderzoek was al zeker, en met de financiering voor de nieuwe onderzoeksronde neemt de waarde van Lifelines nog meer toe. “Doordat we opnieuw van zo’n grote groep deelnemers (ongeveer 150.000) data en lichaamsmaterialen kunnen verzamelen, kunnen we nóg meer onderzoek mogelijk maken naar gezonder oud worden. Nu we duidelijkheid hebben over de financiering voor de derde onderzoeksronde, gaan we deze verder vormgeven”, gaat Saakje Mulder verder. Dat doen we samen met onderzoekers en deelnemers. We vinden dat belangrijk omdat we zo’n tien jaar geleden met Lifelines gestart zijn en er in die tijd natuurlijk veel veranderd is. Denk aan technologische veranderingen. Bij de derde onderzoeksronde kijken we bijvoorbeeld naar de mogelijkheden voor het gebruik van een digitale omgeving waar deelnemers makkelijker hun gegevens kunnen inzien. Uiteraard zorgen we ervoor dat we altijd voldoen aan de privacy-wetgeving.

Aantal deelnemers
Tijdens de eerste ronde hebben ongeveer 167.000 deelnemers mee gedaan. In de periode daarna is een aantal deelnemers uitgevallen door o.a. overlijden of door stopzetting deelname. Voor de derde onderzoeksronde nodigen we ongeveer 150.000 deelnemers uit. We verwachten dat ook deze ronde ongeveer vijf jaar in beslag gaat nemen.

Financiering
De komende vijf jaar investeert het ministerie van VWS 4 miljoen euro per jaar en de Rijksuniversiteit Groningen en het UMCG dragen samen 3 miljoen euro per jaar bij voor de basisinfrastructuur: bijvoorbeeld het opslaan van lichaamsmaterialen in de gerobotiseerde vriezer. De drie noordelijke provincies zien kansen om innovatieprojecten rond Lifelines met bedrijven te ondersteunen de komende jaren.

Over Lifelines
Lifelines is 10 jaar geleden begonnen en is ondertussen de grootste bio- en databank van Nederland. Wij verzamelen data en lichaamsmaterialen van ongeveer 167.000 deelnemers en stellen deze beschikbaar aan onderzoekers voor wetenschappelijk onderzoek naar gezonder oud worden. Door zoveel mogelijk onderzoek naar gezondheid mogelijk te maken draagt Lifelines in grote mate bij aan de gezondheid van inwoners van Nederland. Door de grote hoeveelheid en diversiteit aan data kan er veel onderzoek gedaan worden en kan er zo beter ingezet worden op preventie, het vroegtijdig signaleren van ziektes en risicofactoren en het verder verbeteren van behandelmethodes. In 2018 hebben wij de tweede onderzoeksronde afgerond. Tijdens deze ‘reguliere’ onderzoeksrondes kwamen deelnemers langs om lichaamsmaterialen (o.a. bloed, urine, haar) af te staan, ondergingen ze een aantal metingen (o.a. bloeddruk, hart, longtest) en vulden ze verschillende vragenlijsten in. Deelnemers kregen van een deel van de resultaten een terugkoppeling. Naast de reguliere onderzoeksrondes zijn er ook bij een selectie van de deelnemers aanvullende onderzoeken gedaan waarbij extra data of lichaamsmaterialen verzameld worden. Voorbeelden van dergelijke aanvullende onderzoeken zijn: Lifelines NEXT (waarbij zwangere vrouwen en hun (ongeboren) kind(eren)gevolgd worden) en ImaLife, (waarbij deelnemers van 45 jaar en ouder uitgenodigd worden voor een CT-scan om op die manier meer inzicht te krijgen in het vroegtijdig opsporen van hart- en vaatziekten, longkanker en longziekten zoals chronische bronchitis of COPD).