Wat is een Farmacogenetisch Paspoort precies?

Medicijnen kunnen bij de ene persoon beter ‘aanslaan’ dan bij de ander. Soms heeft een persoon ook veel meer last van bijwerkingen van een geneesmiddel dan anderen. Dit kan in sommige gevallen erfelijk bepaald zijn, en het genetisch materiaal (het DNA) van een persoon kan dan deels voorspellen wat de werking van bepaalde medicijnen op hem of haar zal zijn. Deze voorspellingen kunnen we verzamelen in een (persoonlijk) Farmacogenetisch Paspoort.

Deelnemers van Lifelines hebben bloedmonsters afgestaan voor verder onderzoek naar gezond ouder worden. In deze bloedmonsters zit ook genetisch materiaal. Onderzoekers van de afdeling Genetica van het UMCG hebben van een aantal deelnemers dit genetisch materiaal onderzocht op bepaalde kenmerken (stukjes DNA) die een bekende invloed hebben op de gevoeligheid voor een aantal medicijnen. Met deze informatie kan een Farmacogenetisch Paspoort worden opgesteld. 

Het Farmacogenetisch Paspoort bevat nuttige, maar ook ingewikkelde medische informatie. Hoe maken we dit begrijpelijk voor mensen zoals jij en ik? Wat vinden mensen ervan om hun Farmacogenetisch paspoort te ontvangen? En welke invloed heeft dit op hun zorggebruik en op de gezondheidszorg in het algemeen?

Lifelines wil samen met de onderzoekers van het UMCG uitzoeken wat ervoor nodig is om het Farmacogenetisch Paspoort op een verantwoorde en haalbare wijze toe te passen in de zorg. Met behulp van vragenlijsten willen zij de afwegingen en ervaringen van deelnemers rondom het Farmacogenetisch Paspoort in kaart brengen.

In dit onderzoek bieden we het Farmacogenetisch Paspoort aan via een smartphone-applicatie (app). Deze is ontwikkeld door Synappz (voluit: Synappz Digital Health), in samenwerking met de afdelingen Genetica en Klinische Farmacie en Farmacologie van het UMCG. Met behulp van deze app kunnen deelnemers hun persoonlijke Farmacogenetisch Paspoort inzien en delen met hun (huis)arts en/of apotheker. Deze zorgverleners kunnen deze informatie mee laten wegen bij het voorschrijven van bepaalde medicatie of het bepalen van de juiste dosering.

Deelnemers die in aanmerking komen voor het ontvangen van hun persoonlijke Farmacogenetisch Paspoort krijgen hiervoor een uitnodiging van Lifelines.

Het onderzoek begint met een verzoek om een vragenlijst in te vullen. Daarna vragen wij aan de deelnemers die deze vragenlijst hebben ingevuld of zij hun Farmacogenetisch Paspoort willen ontvangen of niet (hiervoor hebben wij een informatiebrochure en toestemmingsverklaring opgesteld).  Deelnemers die toestemming geven, krijgen een uitnodiging om de app ‘Gen en Geneesmiddel’ met hierin hun persoonlijke Farmacogenetisch Paspoort te installeren. Enkele weken later krijgen deze deelnemers nog een laatste vragenlijst met vragen over hun mening en ervaringen met het Farmacogenetisch Paspoort en de app.  

Eindpunt van het onderzoek

De app ‘Gen en Geneesmiddel’ is tot uiterlijk 23 juli 2024 gebruiken. Daarna gaat deze uit de lucht. Het Farmacogenetisch Paspoort kan echter gemakkelijk als bestand uit de app worden gedownload. De informatie uit de app kan dus ook ná 23 juli 2024 worden gebruikt en als bestand worden gedeeld met zorgverleners.